پلی‌پروپیلن
پلی‌پروپیلن (pp) چیست؟
پلی‌پروپیلن جهش‌یافته یا به عبارتی (EPP) حبابی یا لایه‌هایی از پلیپروپیلنها است. این مواد دارای ویژگی‌های منحصر به‌فردی هستند که فشار نسبتاً خوب و بالایی دارند که این فشار ناشی از سختی و سفتی پایین این مواد است. از این مواد در صنایع هوا فضا یا وسایل کنترل رادیویی استفاده می‌شود.
نام علمی و اصلی این مواد پلی‌پروپیلن (PP) است و همچنین فرمول شیمیایی -[(nCH2-CH(CH3]- میباشد.
انواع پلیپروپیلنها
پلیپروپیلنها در صنایع به دو دسته هموپلیمر و کوپلیمر تقسیم می‌شوند و در بازار به قیمت‌های متنوع عرضه می‌گردند.
هموپلیمر:
ساختار هموپلیمرهای پلیپروپیلنها از نظر ساختار به سه دسته تقسیم می‌شوند که ساختاری خطی دارند.
کوپلیمرها:
به‌طور معمول کوپلیمرها از دو یا چند مونومرهای مختلف تشکیل شده‌اند. این نوع از پلیپروپیلنها شامل مقدار بسیار کمی از اتیلن‌هایی از جنس بوتن و هگزن تشکیل شده‌اند.
در تجارت از دو نوع پلی‌پروپیلن کوپلیمرها استفاده می‌شود که مهم‌ترین آن‌ها شامل کوپلیمر ضربه‌ای و تصادفی است.
مواد تشکیل‌دهنده پلی‌پروپیلن چیست؟
پلی‌پروپیلن یک بسپارگرمانرم است که در دورانی از زمان در قالب‌گیری‌ها، صنایع غذایی و آزمایشگاهی و … استفاده می‌شدند. ذرات بسپاری که در پلی‌پروپیلن وجود دارند در برابرباز‌ها و اسید‌ها بسیارمقاوم هستند.
مولکول‌ها و ذرات تشکیل‌دهنده پروپیلن‌ها ساختار شیمیایی متقارن و ناهماهنگی را دارند، از این رو بسپا‌ر‌های آن می‌تواند به چند دسته تقسیم شود.
ساختار فضایی پلیپروپیلنها به سه دسته تقسیم می‌شوند:
- ایزوتاکتیک (ipp)
- سیندیوتاکتیک (spp)
- اتاکتیک (app)
با توجه به این مورد که ساختار پلی‌پروپیلن بیشتر از آرایش ایزوتاکتیک به معنای فشردگی کریستالی بهره‌مند شده است و از دیگر ساختار‌های خود کمتر بهره برده است، می‌توانیم به نوعی بگوییم که پلی‌پروپیلن صنعتی از نوع ایزوتاکتیک‌ها هستند.
ویژگی‌های پلیپروپیلنها شامل:
- مقاوم در برابر اسید‌ها و باز‌ها
- چگالی کم
- انعطاف‌پذیری زیاد
- خواص قالب‌گیری زیاد
- شفافیت مواد
- دوام مکانیکی بالا
ویژگی‌های پلیپروپیلنها (PPZ30S) به چند دسته می‌شود و از آن‌ها در بسیاری از صنایع استفاده می‌کنند زیرا پلیپروپیلنها دارای خواص منحصر به‌فردی هستند.
فرایند تولید پلیپروپیلنها چگونه است؟
هموپلیمر پلیپروپیلنها از مواد خام و خاصی که ذرات آن‌ها را تشکیل می‌دهد به نام پروپیلن تولید می‌شود. پلیپروپیلنها محصول کاتالیزور زیگلر-ناتا است که این کاتالیزور‌ها عمدتاً در ساختارفضایی ایزوتاکتیک‌ها جهت‌گیری می‌کنند که درصد بلور شدن آن‌ها 60 درجه و همچنین درصد ذوب آن‌ها نزدیک به 180 درجه سانتیگراد میباشد.
همچنین می‌توان به این نکته هم اشاره داشت که با اضافه کردن اتیلن‌ها امکان تولید گریدهای مختلفی از پلی‌پروپیلن وجود دارد.
مصرف جهانی پلیپروپیلنها با توجه به کاربرد جهانی آن در تولید الیاف و قالب‌گیری مواد بسیار قابل اهمیت و پرکاربرد است.
تفاوت هموپلیمر و کوپلیمرها
با توجه به صنعت‌های مختلف و همچنین در نطر گرفتن ویژگی و خواص هموپلیمرها و کوپلیمرها که برخی از آنان خواص مکانیکی و برخی دیگر خواص حرارتی دارند.
به این مورد هم می‌توانیم اشاره کنیم که به‌طور کلی اگر بخواهیم هموپلیمرها و کوپلیمرها را با هم مقایسه کنیم این است که هموپلیمرهای پلی‌پروپیلن بیشترین سختی و سفتی را دارند، ولی کوپلیمر‌های پلی‌پروپیلن بیشترین شفافیت را دارند، در نتیجه خواص ضربه‌ای کوپلیمرها بلوکه‌ای بیشتر ازهموپلیمر‌ها است.
چگونگی وضعیت تولید پلیپروپیلنها در کشور
وضعیت تولید پلی‌پروپیلن در کشور تا سال 1395 به مقدار 4/7 میلیون تن که شامل پلی‌اتیلن‌ها و پلیپروپیلنها میباشد تولید شده است، که از این مقدار 23/4 آن پلی‌پروپیلن است.
بیشترین شهرهایی که این مواد را تولید می‌کنند می‌توان به عسلویه و بندر ماهشهر اشاره کرد که میانگین درصد تولید آنان در سال برابر با 750 هزار تن بوده که بدین معنی است میانگین تولید آنان با افتی برابر با 4/5 درصدی به 18/9 نزول کرده که نسبت به سال‌ها‌ی پیش قابل توجه میباشد.
