پلیمر هوستافرم (پلی استال) چیست؟
پلی استال یا پلی‌فرمالدهید، (Poly Oxy Methylene (POM، که در ایران با نام هوستافرم نیز شناخته می شود، یک ترموپلاستیک مهندسی با ویژگی و کاربردهای منحصر بفرد است. در حقیقت هوستافرم نام تجاری POM های تولیدی کمپانی بزرگ دوپونت است. از جمله دیگر برندهای تاثیر گذار در تولید POM می توان از Delrin, Celcon, Ramtal, Tenac, Duracon نام برد. در سال 1956 میلادی اولین POM تولیدی شرکت دوپونت برای جایگزینی با فلزاتی که در فرایند Die-Cast مورد استفاده قرار میگرفتند، معرفی شد
ساختار بلورینگی، مقاومت به سایش و خزش بسیار بالا (حتی بالاتر از پلی‌آمید)، مقاومت در برابر حلال ها و پایداری ابعادی در زمان کاربری مهمترین ویژگی های POM و مقاومت کم در برابر فنول مهمترین ایراد وارد بر این ترموپلاستیک مهندسی است.پلی‌استال در صنایع گوناگونی همچون خودروسازی (بیش از یک سوم POM تولیدی جهان در این صنعت به مصرف می رسد)، لوله کشی و انتقال سیالات، قطعات صنعتی، الکتریکی و خانگی به کار می رود. قطعاتی همچون دکمه کمربند ایمنی، روکش اسپیکر، درب و پمپ مخزن سوخت، چرخ دنده و بوش های مورد استفاده در قطعات جلوبندی در صنایع خودروسازی، انواع قطعات شیر، پمپ، کارتریج، دوش و آب پاش در صنایع لوله و اتصالات، دکمه های کیبورد کامپیوتر، کارتریج و قطعات چاپگر، زیپ لباس و برخی اسباب بازی در لوازم خانگی و ورزشی از POM ساخته می شوند. همچنین در کاربری هایی که قطعات صنعتی در تماس با مواد غذایی قرار میگیرند، مانند پمپ های صنایع لبنی و تسمه های انتقال مواد اولیه، از POM استفاده می شود.
باتوجه به منومرهای مورد استفاده در فرایند پلیمریزاسیون POM، انواع هموپلیمر و کوپلیمر تولید می شود. هموپلیمرهای POM مدول کششی و سفتی بالاتری نسبت به نمونه های کوپلیمر دارند و انواع کوپلیمر مقاومت بیشتری در برابر اکسیداسیون دارند. هرچند با استفاده از تقویت کننده هایی مانند الیاف شیشه می توان کوپلیمرها را نیز به اندازه هموپلیمرها تقویت نمود.پلی استال از ترمو پلاست‌های گرمانرم است که در پلاستیک‌های مهندسی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از نام‌های دیگر پلی استال می توان به دلرین، هوستافرم، دراکن، سلکن و الترافرم اشاره کرد. رزین‌های پلی استال که به آن پلی اکسی متیل نیز می‌گویند، در صنایع مختلف از جمله کشاورزی، حمل و نقل، ساختمان و… کاربردهای گسترده‌‌ای دارد. صنایع الکتریکی و الکترونیکی بزرگترین بازار مصرف این ماده هستند؛ پلی استال‌ها در ساخت قطعات الکتریکی و الکترونیکی نظیر سوئیچ‌ها، تلفن، ماشین‌های اداری، دکمه‌های صفحه کلید کامپیوتر و پرینترها کاربرد دارند.
دانسیته پلی استال بین 1.41 تا 1.43 گرم بر سانتی‌متر و دمای ذوب آن برابر 165 تا 175 درجه سانتی گراد است. پلی استال اگر در دمای بالاتر از نقطه ذوب خود قرار گیرد، پلیمر تجزیه شده و گازهای سمی آزاد می‌کند. حلال‌های پلی استال DMF (دی متیل فرم آمید)، دی کلرو بنزن و دی متیل بنزن هستند و دمای انتقال شیشه‌ای پلی استال، برابر منفی 75 درجه سانتی گراد است. پلی استال هنگام سوختن به سختی آتش می‌گیرد، در شعله می‌سوزد و به سوختن ادامه می‌دهد، شعله آن آبی و غیر قابل رویت است. همچنین پلی استال بدون دود می‌سوزد، در شعله چکه کرده و بوی سمی (بوی فرمالدئید) از خود آزاد می‌کند.
کاربردهای پلی استال کدامند؟
• ساخت چرخ دنده و پیچ
• ساخت فنر
• همجواری با قطعات فلزی که دارای دوران زیادی هستند.
• تولید یاتاقان، محور، بوش‌ها و قرقره‌ها
• ساخت دستگیره
• تولید قطعات پمپ
• تولید هواکش
• ساخت تسمه نقاله
• تولید قطعات ماشین آلات صنعتی
• صنعت نساجی
• صنایع الکتریکی و الکترونیکی
• صنایع خودروسازی
• ساخت بست، نگهدارنده و خارها
• قطعات برف پاک‌کن
• تولید لولای درب باک بنزین و اهرم قفل
• ساخت بوش‌های پلاستیکی بین بلبرینگ‌ها
• ساخت لوازم خانگی، فندک و وسایل ورزشی
• ساخت محصولات اکسترودی مانند ورق‌ها، لوله‌ها، میله‌ها و تجهیزات پزشکی نظیر شیر قلب مصنوعی، پروتزهای پا و زانو
مزایای پلی استال چیست؟
• مقاومت سایشی بالا
• استحکام بالا
• مقاومت حرارتی بالا
• دارا بودن خواص الکتریکی خوب
• جذب رطوبت پایین
• دارا بودن خواص الاستیسیته
• ضریب اصطکاک پایین
• مقاومت در برابر حلال‌ها و مواد شیمیایی
• مقاومت به فشردگی و ضربه حتی در دماهای پایین
• قابلیت ماشین‌کاری عالی به‌ویژه در ماشین آلات اتوماتیک
پلی‌استال همچنین با سطوح فلزی خوب کار می‌کند و حتی پس از استفاده طولانی مدت نیز به ندرت خراب می‌شود.
معایب پلی‌استال کدامند؟
• بد رنگ شدن در برابر حرارت بالا
• آزاد کردن گاز سمی هنگام حرارت دیدن بیش از دمای ذوب خود
• مقاومت پایین در برابر نور خورشید
• مقاومت پایین در برابر خراشیدگی بخصوص در محیط‌های کثیف
• مقاومت پایین در برابر عوامل اکسید کننده، اسیدها و بازها
انواع پلی‌اکسی‌متیلن‌ها
• پلی استال انتی استاتیک
• پلی استال قابل شناسایی با فلزیاب
• پلی استال هادی
پلی استان چگونه تولید می‌شود؟
پلی استال های معمولی از فرمالدئید تهیه می‌شوند که به آن پلی اکسی متیلن نیز گفته می‌شود. فرآیند پلیمریزاسیون فرمالدئید از طریق آغازگرهای آنیونی مانند تری فنیل فسفین انجام می‌شود. پلی استال برای نخستین بار در سال 1956 توسط شرکت دوپونت تولید شد و با نام تجاری دلرین در بازار عرضه شد. درصد بلورینگی در پلی استال بالاست و به دلیل ویژگی‌هایی که دارد می‌توان از آن بعنوان جایگزین فلزات غیرآهنی استفاده کرد. با افزودن الیاف شیشه به پلی استال‌ها می‌توان سفتی و مقاومت خزشی آن را بهبود بخشید.
دیدگاهتان را بنویسید