ترموپلاستیک چیست؟
پلاستیک انعطاف پذیر و شکل پذیر است و به راحتی قالب گیری می شود. همانطور که می دانید در صورتی که پلاستیک در برابر حرارت قرار گیرد به راحتی قالب گیری شده و شکل می گیرد ، اما اگر در برابر حرارت زیاد قرار بگیرد ذوب خواهد شد. در این صورت ترموپلاستیک یا گرمانرم نامیده می شود. مواد دیگری به نام ترموست یا گرماسخت وجود دارند که ذوب نمی شوند. همه‌ی ما با واژه ی پلاستیک کم و بیش آشنا هستیم. پلاستیک ها در هنگام کشش یا می شکنند یا تغییر شکل می دهند. پلاستیک ها مقاومت بییشتری در برابر تغییر دارند. همانطور که گفته شد می توانیم پلاستیک را دچار تغییر شکل کرده و قالب گیری کنیم . پلاستیک به دلیل قابلیت کششی که دارد در برابر تغییر فوم مقاوم است. در ادامه مطلب پلیمرهای ترموپلاستیک یا گرمانرم مورد بررسی قرار گرفته است. با ما همراه باشید…
ترموپلاستیک چیست؟
ترموپلاستیک یا گرمانرم به موادی گفته می شود که با افزایش حرارت و بدون تغییرات شیمیایی ذوب می شود. می توان چندین بار ترموپلاستیک ها را ذوب و دوباره جامد نمود. این مواد زمانی که در حالت مذاب باشند مانند سایر مایعات جاری خواهند شد. از این لحاظ با موادی که دارای اتصالات عرضی می‌باشند متمایز هستند.
انواع ترموپلاستیک
- الاستومر (TPE) : جایگاه ثابتی در صنایع مختلف دارد.
- تی پی وی (TPV)
- تی پی آر (TPR)
- تی پی اس (TPS)
- تی پی او (TPO)
- پی بی آر(PBR)
- اس بی اس(SBS)
- اس ای بی اس(SEBS)
- ای پی دی ام(EPDM)
- ای پی ام(EPM)
- ان بی آر (NBR)
خواص فیزیکی و میکانیکی ترموپلاستیک‌ها
ترموپلاستیک ها معمولا در دمای کمتر از نقطه ذوب دارای مناطق بلورینی و آمورف می باشند. ویژگی کشسانی از نواحی آمورف و قابلیت مستحکم بودن از نواحی بلورین به ماده می رسد. توجه داشته باشید که اگر دما بیش از نقطه ذوب باشد نواحی بلورین از بین خواهد رفت. ترموپلاسـتیک ها یا گرمانرم دارای ویژگی است که موجب قابل بازیافت بودن این پلیمرها شده است. ترمـوپلاستیک ها می توانند به طور پیوسته در چرخه ذوب و انجماد قرار بگیرند . پلی اتیلن ها یکی از بهترین ، ارزان ترین و پر مصرف ترین ترموپلاستـیک ها می‌باشند.
ترموپلاستیـک ترکیبی از لاستیک و پلاستیک می باشد و با دارا بودن ویژگی‌های لاستیک و پلاستیک از خواص فیزیکی و مکانیکی ویژه ای برخوردار شده است.
کاربرد ترموپلاستیک
- تولید انواع فیلم های نازک-برای تولید فیلم های نازک معمولا خرید مواد پلی‌اتیلن 0075 پیشنهاد میشود.
- صنایع خودرو سازی- در صنایع خودرو سازی بیشترین مصرف بر روی مواد پلی‌پروپیلن PPR40 میباشد
- بسته بندی وکیوم فرمینگ
- کابل های برق فشار قوی
- لوله های منعطف- برای تولید لوله های پلی اتیلن مواد پلی اتیلن EX3 و
- خرید مواد CRP100 بهترین گزینه میباشد.
- لوله های چند لایه آب
- تانکرهای حمل و نگهداری مایعات
- ظروف میان تهی بزرگ
و…
پلاستیک‌های سخت و پلاستیک‌های نرم
پلاستیک ها به دو دسته نرم و سخت تقسیم می شوند. به عنوان مثال کلید های پلاستیکی که روی کیبور شما قرار دارند پلاستیک سخت و معمولا مواد ABS هستند، اما پلاستیک‌هایی که دور سیم های کامپیوتر می باشند پلاستیک نرم و معمولا پلی‌اتیلن 209 هستند. همه ی پلاستیک ها دمای مخصوص به خود را دارند. افزودنی هایی وجود دارند که به پلاستیک اضافه می شوند و باعث نرم تر و انعطاف پذیرتر شدن پلاستیک می شوند . به این افزودنی ها نرم کننده گفته می شود.
برخی پلیمرهایی که به عنوان پلاستیک استفاده می‌شوند:
- پلی‌اتیلن
- پلی‌پروپیلن
- پلی‌استایرن
- پلی‌استرها
- پلی‌کربنات‌ها
- PVC
- نایلون
- پلی (متیل متاکریلات)
ویژگی های خاص ترموپلاستیک‌ها
ترموپلاستیک از ویژگی های خاصی برخوردار است به عنوان مثال این پلیمرها را می توان به دفعات تغییر فرم داد ، یعنی هر بار که در مقابل حرارت قرار می گیرد ذوب می شود و با دور کردن دوباره سرد و منجمد می شود . دستگاه‌هایی که برای گرمانرم ها مورد استفاده قرار میگیرند شامل اکسترودر ، پرس، ماشین های بادی و تزریقی می شوند . قطعاتی که توسط مواد ترموپلاستیک تولید می شوند، می توانید به دفعات فرم جدیدی به آن ها دهید.
به یاد داشته باشید هربار که این مواد پلیمری ذوب می شوند و مجددا شکل میگیرند ، خاصیت مکانیکی خود را از دست خواهند داد.
برخی دیگر از ویژگی های ترموپلاستیک ها عبارتند از :
- دانسیته پایین
- انعطاف زیاد در دماهای پایین
- دارای قابلیت بهبوددهی
- دارای قابلیت بازیافت
کاربرد ترموپلاستیک
ترموپلاستیک کاربردهای بسیار زیادی دارد؛ مثلاً از آنها در بطری‌های پلاستیکی، شیشه‌های ضدگلوله، وسایل ورزشی، کفش‌ها، مصارف صنعتی، لوله‌ها و… استفاده میشود. در بخش بعد، انواع مختلف آن را ابتدا یکی یکی بیان می‌کنیم و سپس کاربردهای هرکدام از آنها را برای شما می‌گوییم. به این صورت خیلی بهتر و دقیق‌تر متوجه کارایی ترموپلاستیک‌ها و انواع آن خواهید شد.
انواع ترموپلاستیک
مهم‌ترین انواع ترموپلاستیک عبارتند از:
پلی‌اتیلن
یکی از معروف‌ترین ترموپلاستیک‌ها، پلی‌اتیلن است که به دلیل تنوع آن، در محصولات بسته‌بندی به کار می‌رود. پلی‌اتیلن، در دهه ۱۹۵۰ توسعه پیدا کرد و به دو دسته پلی‌اتیلن با چگالی بالا و پلی‌اتیلن با چگالی کم تقسیم‌بندی میشود. پلی‌اتیلن با چگالی بالا، مقاومت کششی زیاد، مقاومت در برابر ضربه و مقاومت در برابر رطوبت دارد و قابل بازیافت است. به همین دلیل در بطری‌ها و ظروف غذا زیاد استفاده میشود. اما پلی‌اتیلن با چگالی کم، در موادی مانند کیسه‌های پلاستیکی و… مورد استفاده قرار می‌گیرد.
پلی‌کربنات
این ترموپلاستیک زمانی به کار می‌رود که نیاز به یک ماده قوی و شفاف باشد. همچنین پلی‌کربنات مقاومت زیادی در برابر ضربه دارد و می‌تواند فشار زیادی را در برابر ضربه تحمل کند. به همین دلیل مناسب برای استفاده در مواد زیر هستند:
- شیشه ضد گلوله
- دیسک های dvd
- لنزهای عینک
- اجزای تلفن همراه
- و…
اکریلیک
این نوع از پلیمر ترموپلاستیک، یکی از محبوب‌ترین‌ها محسوب میشود و به دلیل جذابیت و خاصیت همه کاره بودن آن، در مواد بسیاری استفاده میشود.
اکریلیک سفت و محکم است و در برابر ضربه، بسیار مقاوم است. همچنین ورق اکریلیک جایگزین مناسبی برای پنجره‌ها، آکواریوم‌ها، محافظ‌های کلاه موتور سیکلت و… است. چون شفافیت و زیبایی بالایی هم دارد، ممولاً در پروژه‌های هنری و صنایع دستی استفاده میشود.
پلی آمید
پلی آمید معمولاً به عنوان نایلون شناخته میشود و ماده ای رایج است که در پارچه‌ها و تجهیزات ورزشی مثل تور استفاده میشود. همچنین خیلی محکم و با مقاومت بالا در برابر سایش و پارگی است. موادی که در آن از پلی آمید
استفاده میشود عبارتند از:
- وسایل ورزشی
- کفش
- قطعات صنعتی خودرو
- وسایل پزشکی
و…
پلی‌استر
آخرین نوع پلیمر ترموپلاستیک که می‌خواهم بیان کنم، پلی استر است که معمولاً در تولید لباس و لحاف تخت و در کل، پارچه های خانگی استفاده میشود. مهم ترین موادی که پلی‌استر در آن ها وجود دارد عبارتند از:
- طناب
- نخ
- کمربند ایمنی
- پارچه‌های روکش
- برزنت
دیدگاهتان را بنویسید