پلیمرها و صنعت پزشکی
به علت شرایط خاص مباحث پزشکی پلیمر های زیادی قابلیت کاربرد در این زمینه را نداشته در این مقاله به بررسی پلیمر هایی که بیشترین کاربرد را در ساخت وسایل و ابزار پزشکی را دارند، پرداخته می شود.
1- پلی‌یورتان‌ها
پلی یورتان ها خواص مکانیکی و خون سازگاری خوبی دارند و به همین دلیل از بهترین مواد برای ساخت وسایل پزشکی اند. قابلیت استریلیزه کردن با اشعه و گاز اکسیداتیلن، مقاومت عالی در برابر چربی ها، وضوح و شفافیت مناسب باعث شده تا از پلی یورتان در ساخت پوشش‌های خون سازگار، ظروف دستگاه های خونی، لوله تزریق داخلی، پمپ های خون، بطن های مصنوعی قلب، کتتر ها و لوله ها، ظروف برای محلول های تزریق درون رگ، پروتز های جراحی، پوشش های بند آورنده جریان خون، پانسمان جراحی، پمپ قلب مصنوعی و وسایل یاری رساننده قلب، دریچه قلب، چسب بافتی و…
پلی یورتان ها داری خواص ضد انعقادی بالاتری از سایر پلیمر های زیست سازگار اند. با فلورینه کردن پلی یورتان ها می توان به خواص عالی خون سازگاری دست یافت. ساختمان آب گریز زنجیره های فلوئورو کربن جدایی فازی را در پلی‌یورتان آسان تر و در نتیجه خون سازگاری را بهتر می کند.
پلی یورتان ها بسیار بادوام تر از دیگر الاستومر ها هستند و اولین انتخاب برای کاشت ها قلب و عروق اند. ایجاد لخته های خونی مانع اصلی استفاده از پلی یورتان به عنوان پروتز قلبی-عروقی است. عفونت وسایل کاشته شده نیز مسئله جدی است. زیرا در هنگام عفونت مرکز اصلی کاشته شده به انتی بیوتیک پاسخ نمی دهد و می بایست بافت کاشته شده برداشته شود. به طور کلی تمام پلی یورتان های تجاری قابل استفاده در کاربرد های پزشکی نیستند و این موضوع با الزامات و استاندارد های مربوط به خود بررسی میشود.
2- سیلیکون‌ها
سیلیکون ها در محدوده وسیعی از درجه حرارت پایدار هستند، مقاوم در برابر ازن و روغن های داغ بوده و خواص دی الکتریک خوب و طول عمر بسیار لنزها، لوله اندوسکوپی معده، مفاصل انگشت، قلب مصنوعی، چسب زخم معده و… از این مواد ساخته می شوند. سیلیکون ها در بسیاری از مواد دارو رسانی به کار برده می شوند. دسته جدیدی از کوپلیمر های سیلیکون-یورتان تولید شده اند که در مقایسه با پلی‌یورتان زیست تخریب پذیر، پایداری زیستی، پایداری گرمایی و حرارتی بهتری دارند.
3- پلی‌کربنات‌ها
پلی‌کربنات مقاومت زیادی در برابر ضربه داشته، دارای وزن کمتر و انعطاف‌پذیری می باشد و به شیشه ترجیح داده می شود. همچنین شفافیت و مقاومت در برابر دماهای بالا سبب شده پلی‌یورتان در صنایع بسته بندی دارویی کاربرد وسیع داشته باشد. سختی و استحکام بالا سبب شده پلی کربنات به یک رقیب جدی برای فلزات در کاربرد ابزار جراحی مورد استفاده قرار گیرد.
4-پلی‌استایرن
پلی‌استایرن‌ها عموما شفاف، شکننده، دمای ذوب پایین و سخت هستند معمولا در بسته بندی حفاظتی ظروف، درپوش، بطری و ابزار پزشکی مورد استفاده قرار می گیرند.پلی استایرنی که معمولا در این رده استفاده میشود کریستال 1540 تبریز است. لوله های آزمایش، ظروف نگهدای سرم، لوله نگهدارنده خون،
5- پلی‌اولفین‌ها
هزینه اندک، انعطاف پذیری مناسب، نفوذ پذیر پایین در برابر آب، مقاومت در برابر چربی ها و مواد شیمیایی، عایق الکنریکی بودن، استحکام فشاری و کششی خوب سبب شده این مواد در ساخت فیلم ها، لوله ها، ظروف بسته بندی، کیسه‌های خون، شیشه کوچک داروئی، مفاصل ران، بطری و…به کار برده شودند.
6- پلی‌ونیل کلراید
این پلیمر شفافیت، انعطاف پذیری، زیست سازگاری، کم هزینه بودن، قابلیت شکل بالا برخوردار است. پی وی سی در ساخت، ظروف انعطاف پذیر، دریچه های کنترل، ظروف تزریق قطره‌ای، کیسه خون، قلب مصنوعی، ساخت اعضا مصنوعی و…کاربرد دارد.
در بین همه پلیمر های مورد مصرف در بسته بندی پی وی سی سهمی کمتر از 10 درصد را دارد و کاربرد آن در سه بخش مصارف پزشکی، بسته بندی مواد غذایی، مصارف غیر خوراکی تقسیم می شود.
7- کو پلیمر اکریلونیتریل-بوتادی ان-استایرن
این پلیمر پایداری مناسب در برابر تابش، سخت و مقاوم در برابر مواد شیمیایی است به عنوان مسدود کننده عروق، سرنگ، پنس جراحی و… استفاده می شود.مواد ABS در کل مقاومت بالایی در برابر مواد شیمیایی دارد.
8-پلی‌سولفون‌ها
پلی سولفون ها مواد شفاف و روشن هستند، با مقاومت حرارتی بالا، مقاومت خوب در برابر تنش های محیطی، غیر قابل هیدرولیز شدن هستند. یکی از معایب مهم آنها در مقایسه با سایر پلیمر های مهندسی قیمت آنها هستند. از پلی سولفون ها برای ساخت غشاء دیالیز، غشاء صافی، وسایل جراحی و… استفاده می شوند.
9-پلی‌استال
پلیمری سخت و با استحکام است که در ساخت شیر و برخی اجزاء تشکیل دهنده پمپ های آسمی استفاده می شود.
10- آکریلیک‌ها
این مواد به علت قیمت ارزان، سطح سخت برای ساخت لوله های رابط، پلیمر های دندانی، پیوند های درون چشمی و… به کار برده می شود.
11- پلیمرهای سلولزی
وضوح و روشنی، جلای سطح مناسب باعث شده در ساخت غشاهای دیالیز، صافی های هموپرفیوژن، مجاری درون رگی کاربرد داشته باشد.
12- پلی‌آمیدها
پلی آمید ها و کوپلیمر های آنها موادی بلوری با استحکام بالا، دارای درجه الاستیسیته بالا، جاذب قوی رطوبت، مقاوم در برابر پیچ و تاب، حساس در برابر فشار و مقاوم در برابر گشتاور هستند و در ساخت کتترها، بخیه ها و…استفاده می شوند.
13- پلی‌متیل متا کریلات
شفافیت بالا، زیست سازگاری مناسب، سختی سطح عال، خواص مکانیکی مناسب سبب شده این ماده در ساخت لنز های تماسی، خمیر ساخت مفاصل، قرنیه مصنوعی، دندان مصنوعی، و…استفاده شوند.
14- پلی تترافلورواتیلن
این پلیمر مقاومت عالی در برابر حرارت بالا و فرسایش داشته، همچنین ضریب اصطکاک پایینی دارد و از خواص الکتریکی و مقاومت سایش بالا برخوردار است و در ساخت پوشش های سطحی، پوشش پیچ و پلاک ها ارتوپدی، پیوند رگ و …کاربرد دارد.
دیدگاهتان را بنویسید